شرایط ساخت بام سبز در شهر شیراز توسط شرکت مهندسین مشاور خط و صفحه تدوین گردیده و در تاریخ 30/9/1389 در شورای اسلامی شهر شیراز به تصویب رسید که مفاد آن به بصورت ذیل می باشد.
تعاریف :
بام سبز (Green Roof) :
بام سبز، بامی است که بر سطح آن گیاهان رشد میکنند.
سیستم بام سبز گسترده ( Extensive ) :
بام های سبز گسترده در دسترس و مورد استفاده کارکردی نمی باشند. این نوع بام سبز، محیط کشت سطحی و کم عمقی دارد. عمق محیط کشت حداکثر تا 12 سانتی متر می باشد.
سیستم بام سبز فشرده ( Intensive ) :
بام های متراکم یا فشرده، محیط کشت ژرف و عمیقی دارند و می توانند به عنوان یک فضای باز در نظر گرفته شوند. عمق محیط کشت در این نوع بام ها بین 20 تا 90 سانتی متر می باشد.
سیستم بام سبز نیمه فشرده ( Semi-Intensive ):
بام سبز نیمه فشرده، نوعی از بام سبز است که محیط کشت آن بین بام سبز فشرده و گسترده می باشد. عمق محیط کشت در این نوع بام بین 12 تا 20 سانتی متر می باشد.
بام سبز فعال (Active):
در بام های سبز فعال امکان انجام فعالیت وجود دارد. فعالیت های قابل انجام بر بام سبز به فعالیت های فراغتی و کشاورزی تقسیم بندی می شوند.
بام سبز غیر فعال (Passive) :
در بام های سبز غیر فعال انجام هرگونه فعالیتی ممنوع می باشد. این نوع از بام ها فقط جهت کمک به افزایش فضای سبز شهری موثر می باشند.
محیط کشت :
محیط کشت، مساحتی از پشت بام می باشد که به کشت گونه های گیاهی اختصاص می یابد.
مساحت مفید بام:
کل مساحت پشت بام به استثنای خرپشته و اتاق آسانسور و هرگونه تاسیسات می باشد.
مساحت فضای سبز بام :
درصدی از فضای پشت بام که به محیط کشت اختصاص یافته است.
1- بام سبز تنها می تواند بر بامی اجرا گردد که همه مشخصات زیر را دارا باشد :
الف : مساحت بامی که قرار است بر روی آن بام سبز اجرا گردد ( مساحت مفید بام ) ، از 300 متر مربع کمتر نباشد .
تبصره : در صورتیکه بام یک بنا ، مربوط به یک پلاک ، از سطوح متفاوت و جدا تشکیل شده باشد مساحت مجموع بام ها ، برای اجرای بام سبز نباید کمتر از 300 متر مربع باشد .
ب : بام سبز بر اساس جزئیات اجرائی ارائه شده توسط شهرداری شیراز و همچنین نقشه های تایید شده، ساخته شده باشد.
ج: حداقل 20% از مساحت مفید بام به فضای سبز اختصاص یافته باشد .
د: بام سبز فعال و بام سبز غیر فعال تنها بر روی کاربری هایی مجاز است که در جدول پیوست (1) مشخص شده باشد .
ﻫ : به ازاء هر 40 متر مربع از فضای سبز حداقل یک اصله درخت وفق جزئیات اجرایی مورد تأیید ، کاشت گردد . در صورتی که مساحت فضای سبز بام ، کمتر از 40 متر مربع باشد ، کاشت حداقل یک درخت الزامی است .
تبصره : برای ساختمان های موجود یا در حال ساخت ، حصول شرایط سازه ای ، مورد تأیید مهندس سازه ، لازم است و در صورت عدم تأیید مهندس سازه ، بند ﻫ برای ساختمان های مذکور ، قابل حذف است .
2 – به موجب این مصوبه انجام هر گونه فعالیت مورد استفاده عموم بر روی بام ممنوع بوده و در صورت تمایل به انجام فعالیت عمومی بر روی بام ، متقاضی باید نسبت به درخواست اخذ مجوز از شهرداری اقدام نماید .
3- نظر به صحیح اجرا شدن بام سبز و جلوگیری از هر گونه نشت و خرابی بام سبز در مرحله بهره برداری ، باید طراحی و نظارت براجرای بام سبز توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی مورد تایید سازمان نظام مهندسی استان فارس و همچنین شهرداری شیراز انجام گردد. چنانچه در زمان درخواست متقاضی اجرای بام سبز ، هنوز اشخاص مزبور تأیید صلاحیت نشده باشند مشاور تهیه کننده طرح ضوابط بام سبز (طرف قرارداد شهرداری) باید نسبت به تهیه طرح و نظارت بر آن اقدام نماید. شایان ذکر است که هزینه انجام عملیات مذکور بر عهده شهرداری نخواهد بود.
4- کلیه قوانین این مصوبه برای یک دوره پایلوت 5 ساله خواهد بود ، شهرداری موظف است در پایان دوره گزارش کامل عملکرد این دوره را به شورای اسلامی شهر شیراز ارائه نماید.
5- شهرداری برای یک دوره پایلوت 5 ساله در جهت تشویق و گسترش فرهنگ اجرای بام سبز هیچگونه عوارضی بابت اجرای بام سبز و انجام فعالیت مجاز بر بام از متقاضیان اجرای بام سبز اخذ ننماید و پس از ارائه گزارش در پایان دوره ، نسبت به تهیه چارت عوارضی جهت فعالیت های مجاز قابل انجام بر روی بام سبز اقدام نموده و به تصویب شورا برساند. شایان ذکر است که این امر درجهت افزایش انگیزه مردم در جهت اجرای بام سبز و افزایش فضای سبز شهری همچنین تثبیت و تشدید فرهنگ اجرای بام سبز می باشد.
6- کمیسیون تصویب طرح های بام سبز باید شامل متخصصین زیر باشد :
1- مهندس معمار 2- مهندس سازه 3- مهندس شهر ساز 4- مهندس تاسیسات مکانیکی 5-کارشناس فضای سبز
7- نقشه های بام سبز می بایست با توجه به گردش کار پیوست بررسی و مورد تأیید و تصویب اعضای کمیسیون بام سبز قرار گیرد و همچنین مراتب اعطای پروانه ، اخذ پایانکار و نیز نظارت بر اجرای بام سبز بر اساس چارت پیوست (2) به انجام رسد .
8- شهرداری موظف است نسبت به چاپ و تهیه برشورها و تبلیغات در جهت اجرای بام سبز و شناساندن فواید آن به مردم اطلاع رسانی نماید.
9- شرایط تضمین و نگهداری بام سبز:
با توجه به اهمیت موضوع حفظ و نگهداری بام های سبز و جلوگیری از بین رفتن آن ها ، شهرداری بر اساس چارچوب زیر ، بصورت آزمایشی نسبت به تأمین هزینه و حفظ و نگهداری بام های سبز در شهر برای دوره پایلوت اقدام نماید:
الف: شهرداری نسبت به افتتاح یک حساب بانکی مجزا به نام صندوق مالی بام سبز اقدام نموده و متقاضی اجرای بام سبز ، در زمان اخذ پایانکار بام سبز ، نسبت به واریز مبلغ 000’100 ریال به ازاء هر متر مربع فضای سبز بام ، به صندوق مذکور برای مدت 5 سال واریز نماید. این مبلغ که شامل سود متعارف بانکی خواهد شد، جهت تضمین حفظ و نگهداری بام سبز خواهد بود . این مبلغ پس از مدت 5 سال از گذشت تاریخ پایانکار بام سبز در صورتی که متقاضی ، بام سبز را به درستی حفظ و نگهداری کرده باشد ، به متقاضی برگشت داده خواهد شد. شایان ذکر است پس از پایان هر سال از تاریخ پایانکار ، شهرداری در صورت درخواست مالک ، نسبت به بازدید از بام مربوطه اقدام نموده و در صورت تأیید حسن نگهداری ، در پایان هر سال 20% مبلغ سپرده ، به علاوه سود حاصله تا آن زمان را به متقاضی باز می گرداند . این سپرده در صورتی که متقاضی پس از 5 سال ، از بام سبز به درستی حفظ و نگهداری کرده باشد به طور کامل بازگشت داده خواهد شد . شایان ذکر است هر گونه خدماتی که توسط شهرداری برای حفظ و نگهداری آن بام سبز در طول مدت تضمین به انجام پذیرد از مبلغ ضمانت کسر گشته و در پایان دوره مالی (5 ساله ) مابقی سپرده تضمین به همراه صورتحساب به متقاضی ارائه خواهد شد .
ب: در صورتیکه متقاضی بام سبز و شخص حقیقی یا حقوقی تضمین دهنده ، بخواهد نسبت به انتقال ملک اقدام کند ، تعهدات ، تضمین و ودیعه مذکور ، به نام مالک جدید انتقال داده خواهد شد. شایان ذکر است مالک جدید، در صورت حسن نگهداری بام سبز پس از سپری شدن 5 سال از اخذ پایانکار نسبت به دریافت مبلغ سپرده (تضمین ) اقدام خواهد کرد . همچنین لازم است که در زمان نقل و انتقال ملک ، شهرداری در جوابیه استعلام از دفترخانه اسناد رسمی ، موارد را با ذکر قوانین مربوطه اعلام نموده تا مراحل قانونی انتقال ودیعه و تضمین ها بطور رسمی انجام پذیرد .
ج: موارد تضمین حسن نگهداری بام سبز و مبالغ آن باید در پایانکار ساختمان لحاظ گردیده باشد و در زمان انتقال ملک و یا در هر زمان لازم ، امکان اخذ استعلام در ارتباط با مبلغ تضمین و مدت زمان سپری شده از مدت قانونی 5 ساله آن را داشته باشد.
د: قراردادی جداگانه فیمابین شهرداری و متقاضی در ارتباط با ودیعه ، تضمین و نحوه برداشت از حساب مذکور منعقد گردد .
ه: متقاضی موظف است نسبت به امضای تعهد محضری در جهت ضمانت حسن نگهداری ، در زمان بهره برداری بام سبز اقدام نماید .
10- اگر متقاضی ، دارای پروانه بام سبز باشد و بام سبز را اجرا نکرده باشد ، صدور پایانکار ساختمان در صورتی که متقاضی از تشویق استفاده نکرده باشد بلامانع بوده و لیکن در صورتی که متقاضی از تشویق اجرای بام سبز استفاده کرده باشد ، صدور پایانکار ساختمان توسط شهرداری غیر قانونی بوده و متخلف باید به کمیسیون ماده صد شهرداری ارجاع داده شود.
11- میزان جریمه جهت تخلف اجرای بام سبز به شرح زیر خواهد بود:
الف: اگر متقاضی بام سبز ، از تشویق ها (شامل اعطای تراکم مازاد و…) استفاده کرده باشد، می بایست جریمه معادل 5 برابر هزینه تراکم مازاد تشویقی ، در زمانی که متقاضی جهت اخذ پایانکار اقدام می کند را پرداخت نماید و در غیر این صورت شهرداری نسبت به تخریب تراکم مازاد اقدام نماید.
ب: نظر به اهمیت لایه ها و جزئیات اجرایی بام سبز متقاضی بام سبز موظف است نسبت به اجرای دقیق عملیات نظارت و پر کردن فرم های ناظرین در زمان هایی که در چارت مصوب پیوست آمده است اقدام نموده و در صورت عدم انجام نظارت ناظرین در زمان های مقرر شده ، صدور پایانکار بام سبز برای شهرداری غیر قانونی خواهد بود.
ج: اگر نقشه بام سبز در حین اجرا نیاز به تغییر داشته باشد ، اصلاحیه با حفظ مساحت فضای سبز نقشه مصوب ( در صورتی که از تشویق استفاده شده باشد ) و تصویب مجدد نقشه در کمسیون بام سبز بلامانع است .
12- در فرمت پروانه ساختمانی جداولی اضافه گردد و در آن جداول مشخصات بام سبز شامل مساحت فضای سبز و تعداد اصله درخت بر اساس نقشه مصوب درج گردد که همراه با صدور پروانه دائم ساختمانی ، پروانه بام سبز نیز صادر شده باشد.
تبصره : برای ساختمان هایی که قبلاٌ پروانه ساختمانی دریافت کرده اند ، یک فرمت پروانه بام سبز تهیه گردد که قابل الحاق به پروانه ساختمانی باشد و بر روی پروانه ساختمانی صادر شده قبلی ، مهر ( پروانه بام سبز دارد ) درج گردد .
13- در فرمت پایانکار ساختمانی ، جداولی اضافه گردد که مشخصات بام سبز در آن درج شده باشد و زمان صدور پایانکار ساختمان به منزله صدور پایانکار بام سبز نیز باشد. بدین معنا که به هیچ وجه پایانکار ساختمان بدون اتمام کار اجرای بام سبز و تأیید شهرداری صادر نشود . در صورتی که شخص از تشویق های بام سبز استفاده نکرده باشد ، صدور پایانکار ساختمان بدون اتمام اجرای بام سبز بلا مانع است .
تبصره : در صورتیکه برای بنا قبلاً پایانکار ساختمانی صادر شده باشد یک فرمت پایانکار بام سبز تهیه گردد که قابل الحاق به پایانکار صادره بوده و به روی پایانکار ساختمانی صادر شده قبلی ، مهر (پایانکار بام سبز دارد ) درج گردد .
14- اجرای بام سبز در صورت حصول تمام موارد زیر شامل تشویق خواهد شد :
الف : بیش از 40% مساحت مفید بام به فضای سبز اختصاص یافته باشد.
ب : بر اساس جزئیات اجرایی مصوب و مورد تأیید شهرداری و همچنین نقشه های مصوب ساخته شده باشد .
ج: در صورت حصول شرایط سازه ای ، به هر ازاء هر 40 متر مربع از مساحت فضای سبز بام ، یک اصله درخت کاشت گردد .
15- جهت تشویق و افزایش انگیزه ساخت بام سبز و بالتبع افزایش سرانه فضای سبز شهر، شهرداری اختیار دارد تا در صورت حصول شرایط بند 14 ، نسبت به اعطای تشویق های زیر اقدام نماید :
الف: به ازاء هر متر مربع فضای سبز ( مازاد بر 40% فضای سبز بند 14 الف ) ، با مشخصات اجرایی مورد تایید شهرداری ، برای ساختمان هایی که در حال اخذ پروانه ساختمانی هستند ، تراکم مجاز ساختمانی به شرح زیر قابل افزایش خواهد بود :
الف -1- در صورت اجرای هر متر مربع فضای سبز گسترده (مازاد بر 40% فضای سبز) طبق ضوابط اجرایی مورد تایید شهرداری ، یک متر مربع به تراکم مجاز با اخذ عوارض قانونی افزوده شود.
الف -2- در صورت اجرای هر متر مربع فضای سبز نیمه فشرده (مازاد بر 40% فضای سبز) طبق ضوابط اجرایی مورد تایید شهرداری ، 2 متر مربع به تراکم مجاز با اخذ عوارض قانونی افزوده شود.
الف-3- در صورت اجرای هر متر مربع فضای سبز فشرده ( مازاد بر 40% فضای سبز) طبق ضوابط اجرایی مورد تایید شهرداری ، 3 متر مربع به تراکم مجاز با اخذ عوارض قانونی افزوده شود.
تبصره: اضافه تراکم ذکر شده در بند 15 الف می تواند حداکثر تا 10% در هر طبقه با در نظر گرفتن پیش آمدگی مجاز در طرفین پلاک و رعایت حقوق مجاورین به اجرا درآید. در صورتیکه 10% مساحت ذکر شده در هر طبقه ، جوابگوی تراکم مازاد مورد نیاز نباشد، امکان اضافه کردن حداکثر یک طبقه به اندازه تراکم مورد نیاز حاصل از تشویق ، با رعایت فاصله از لبه ی بام مشرف به فضای باز و معبر وجود خواهد داشت.
ب: به میزان 30% مساحت مفید بام ، نسبت به اعطای تراکم در یک طبقه اضافه در جهت ساخت کاربری های مرتبط با بام سبز (غیر مسکونی) (نظیر سالن اجتماعات و سالن ورزش و…) بر روی بام با اخذ عوارض قانونی و نیز فاصله گرفتن از لبه های بام ، در سمت معبر و فضای باز و نیز رعایت تمام اصول و ضوابط سازه ای و اجرایی اقدام گردد.
ج: جهت تشویق و افزایش انگیزه ساخت بام سبز ، متقاضی می تواند نسبت به کسر فضای باز ساختمانی ، به ازاء هر واحد حداکثر پنج متر ، به شرط اجرای سه برابر فضای سبز در بام با مشخصات اجرایی مورد تایید شهرداری اقدام نماید.
16- موارد تشویق در بند 15 مورد های الف و ب و ج ، برای ساختمان های موجود ( آن دسته از ساختمان هایی که پروانه ساختمانی و یا پایانکار را قبل از درخواست اجرای بام سبز اخذ کرده اند) در صورت حصول شرایط اجرایی ، سازه ای و ضابطه ای قابل اجرا خواهد بود .
17- در صورتیکه شرایط بنا برای اخذ تشویق ها مهیا نباشد و مالک بنا نسبت به اجرای بام سبز اقدام کرده باشد و در صورت حصول تمام شروط بند 14 ، شهرداری می تواند نسبت به پرداخت تشویق بصورت اعتبار اقدام نموده و با قید کردن در پایانکار ساختمان و یا گواهینامه هایی با ذکر مبلغ تشویق ، که در آن زمان به متقاضی بام سبز تعلق می گیرد، اقدام نماید . شایان ذکر است این تشویق ها برای بناهای موجود و یا در حال ساخت که در آن بام سبز اجرا شده باشد و وفق ضوابط و نقشه های مصوب باشد ، در زمان تجدید بنا و یا اضافه بنا قابل استفاده بوده و در زمان اخذ پروانه بنای آتی الاحداث لحاظ خواهد شد . همچنین کلیه مراحل تضمین و تعهدات ساختمان های موجود و یا در حال ساخت متقاضی بام سبز همانند ساختمان هایی است که در حال اخذ پروانه ساختمانی می باشند .
18- شهرداری با هماهنگی سازمان نظام مهندسی استان فارس نسبت به افزایش سهمیه مهندسان ذیصلاح طراح و ناظرین اجرای بام سبز به هر میزان که بام سبز طراحی و یا نظارت می نمایند در رشته تخصصی خودشان اقدام نماید.
19- شهرداری نسبت به آموزش و مشاوره های رایگان با افرادی که قصد ساخت بام سبز را دارند، اقدام نماید.
20- خدمات جنبی نظیر آبیاری در فصول کم آب و سم پاشی (دفع آفات) و یا مشاوره های رایگان در خصوص ساخت بام سبز توسط شهرداری به متقاضیان اجرای بام سبز بعضاً صورت پذیرد.
منبع خبر : سایت شرکت مهندسین مشاور خط و صفحه:
http://www.khatosafhe.com/fa/start/