چرا بام سبز بسازیم؟
همان طور که می دانیم در سال های اخیر مسئله گرمایش زمین و تغییرات آب وهوایی به یکی از مهمترین چالش های جهانی بدل شده است. از جنبه های مختلف تغییرات جوی ، یکی افزایش سیل و سیلاب و دیگری افزایش دمای نقاط شهری در اثر آلودگی هواست.ایجاد بام سبز ، راهکاری موثر در مقابله با این دو مقوله می باشد.
فواید احداث بام سبز
1-بام سبز به عنوان یک زیستگاه
2-بام های سبز و کنترل آبهای سطحی
3-بام سبز و کنترل آلودگی هوا و گازهای کربنی
4-بام سبز و کنترل جزایر حرارتی شهری
5-بام سبز و کنترل آلودگی صوتی
6-مزایای اقتصادی بام سبز
7-ارزش زیبایی بام سبز
8-بام های سبز و صفحات فتوولتائیک
بام سبز به عنوان یک زیستگاه
بام سبز به صورت بالقوه موجبات حیات گیاهان و جانورانی را فراهم می کند که در پی ساخت و ساز های بی رویه در شهرها رو به نابودی هستند. با ایجاد گونه های گیاهی تخریب شده در شهر بر روی بام سبز می توان طبیعت رابه داخل شهر کشاند. نکته جالب آن است که فضای این بام ها می توانند به صورت هماهنگ با تغییر فصول نیز تغییر کنند، که این به زیبایی هر چه بیشتر شهرمی افزاید.
بام های سبز و کنترل آبهای سطحی
آب باران یا درون خاک فرو می رود و یا به سطوح سخت آسفالت و سیمان و غیره برخورد می کند. قسمت عمده آبی که به سطح خاک برخورد می کند، جذب آن شده و به شبکه آب های زیرزمینی می پیوندد. مقداری نیز توسط گیاهان جذب شده و بصورت بخار آب به جو باز می گردد.
اما آبی که به سطوح سخت از جمله آسفالت، سطح سیمانی، پشت بام ها و غیره می رسد، قابلیت جذب شدن ندارد. این آب ها معمولا” به صورت روانآب که آلودگی بسیاری نیز دارند به رودخانه ها می ریزند. درواقع یکی از دلایل سامانه فاضلاب شهری نیز جمع آوری آب های روان حاصل از باران در کمترین زمان ممکن می باشد.
افزایش روان آب ها از کیفیت وکمیت آب های زیرزمینی می کاهد. به طور متوسط در شهرها چیزی در حدود 75% آب باران جاری می شود، در حالیکه میزان جذب آب باران در نواحی با پوشش گیاهی بسیار زیاد است و باعث بالا بردن میزان آب های زیر زمینی می شود. بام های سبز نقشی انکار ناپذیر در مهار آب های سطحی و بازگردادندن آن به چرخه طبیعت ایفا می کنند ، زیرا با حفظ و فیلتر کردن آب توسط خاک و باز پس دادن آن به جو به وسیله گیاهان می توان تا حدودی از مشکلات ناشی از روان شدن آب های سطحی کاست.
1- کاهش فشار آب در سیستم های فاضلاب
2- افزایش ذخیره آب های زیرزمینی
3- فراهم آوردن وسیله ای برای استفاده از آب توسط گیاهان
4- کاهش خطر جاری شدن سیل
5- کاهش هزینه در سیستم فاضلاب
بام سبز و کنترل آلودگی هوا و گازهای کربنی
آلودگی هوای شهری نه تنها موجب بسیاری از بیماری های تنفسی می شود، بلکه در روزهای آفتابی و گرم نیز با تاثیر بر لایه ازن بسیاری از بیماری های پوستی را نیز سبب می شود.
محققان تورنتوی کانادا ثابت کرده اند، ایجاد بام سبز بر تنها 10 تا 20 درصد ساختمان های شهر تاثیری بسیار شگرف در کاهش آلودگی هوا ایفا می کند.با ایجاد بام سبز نه تنها به تولید اکسیژن و کیفیت هوا کمک می شود، بلکه موجبات جذب گازهای حاصل ازسوخت کربن نیز فراهم شده و این به نوبه خود، به پدیده گرمایش زمین کمک شایانی می نماید.
بام های سبز در صورتی می توانند به کاهش آلودگی هوا کمک کنند که به صورت متراکم و نزدیک به هم ایجاد گردند. نقش بام های سبز چنانچه به صورت پراکنده ایجاد شوند در کاهش آلودگی هوا کمرنگ خواهند شد.
بام سبز و کنترل جزایر حرارتی شهری
دمای مناطق پر تراکم شهری به دلیل کمبود فضای سبز، سیستم های گرم و سرد کننده ساختمان ها، دود ماشین ها و کارخانه ها بسیار بیشتر از سایر مناطق شهری است ، که با ایجاد بام های سبز فشرده در این مناطق می توان افزایش دما را کنترل نمود.
در شهر شیراز نیز این اختلاف دما به صورت کاملا مشخص در مرکز شهر با مناطق شمال غرب که هنوز مقداری باغ و فضای سبز باقی مانده و تراکم ساختمانی کمتری وجود دارد، دیده می شود. چندین پژوهش انجام شده نشان می دهد که با ایجاد بام های سبز (بدون در نظر گرفتن فضاهای سبز بر روی سطح زمین) چیزی در حدود 3 درجه در تعدیل هوا موفقیت حاصل شده است.
بام سبز و کنترل آلودگی صوتی
با توجه با اینکه سطوح سخت صدا را بازتاب داده و جذب نمی کنند ، پژوهش ها نشان می دهند که بام های سبز در کاهش آلودگی صوتی موثر باشند. از لحاظ علمی، یک بام سبز با قطر متوسط 12سانتی متر بازگشت صدا را به میزان 46 تا 50 دسی بل کاهش می دهد.
این مطلب در مورد ساختمان های نزدیک اتوبان ها حائز اهمیت است، زیرا ایجاد بام های سبز به میزان قابل توجهی در تعدیل صدای ناشی از عبور و مرور وسائل نقلیه تاثیر دارند.
مزایای اقتصادی بام سبز
1-افزایش طول عمر بام و جلوگیری از فرسایش سطح خارجی پشت بام.
2-خنک سازی درون ساختمان به دلیل وجود پوشش گیاهی و آبیاری مداوم آنها و در نتیجه صرفه جویی در مصرف انرژی جهت خنک ساختن بنا در فصول گرم.
3-عایق بندی بیشتر سطح پشت بام توسط ریشه گیاهان.
4-انجام فعالیت های کشاورزی و امکان برداشت محصولات غذایی.
ارزش زیبایی بام سبز
در نمای کلی که از ساختمان های شهر شیراز می بینیم، تضادی بارز در نمای ساختمان های نوساز و جدید با ساختمان های معمولی و قدیمی قابل مشاهده است.
با کشاندن فضای سبز به درون شهر و روی بام ها نه تنها تضاد منظر میان ساختمان های قدیمی و جدید تا حدودی از بین می رود، بلکه تأثیرات روان درمانی ایجاد بام های سبز در محدوده محیط زندگی در ایجاد آرامش شهروندان، کاهش استرس، پایین آوردن فشار خون و افزایش احساسات مثبت، بسیار چشمگیر است.
بام های سبز و صفحات فتوولتائیک
صفحات فتوولتائیک، صفحاتی هستند که از پرتو نورخورشید، برق تولید می کنند.
بام های سبز و صفحات فتوولتائیک هم زمان می توانند بر روی پشت بام وجود داشته باشند و از لحاظ عملکرد مکمل یکدیگر باشند. اگر صفحات فتوولتائیک بر روی بام سبز قرار گیرند، می توانند بازده انرژی بیشتری حدود 6% داشته باشند، در مقایسه با حالتی که بر روی بام معمولی قرار گیرند.
این بازده بیشتر، به این دلیل است که صفحات فتوولتائیک در دمای پایین تر و روی پوشش گیاهی کارآیی بیشتری دارند. همچنین پوشش گیاهی بام سبز در زیر این صفحات نوری بهتر رشد می کند، زیرا سایه این صفحات باعث محافظت از گیاهان می شود.
